Kolejna kwesta na cmentarzu parafialnym w Zamościu za nami.

W sztabie Akcji - fot. Mirosław Chmiel

„Ojczyzna – to ziemia i groby

Narody tracąc pamięć – tracą życie”

C.K Norwid

W tym roku, jak i w latach poprzednich (Dominika po raz trzeci, ja po raz drugi, gdyż wcześniej kwestowałem na cmentarzach przy ul. Lipowej w Lublinie) przedstawiciele naszego Stowarzyszenia Turystyka z Pasją wzięli udział w kweście na odnowę zabytkowych nagrobków na cmentarzu parafialnym w Zamościu. Organizatorem akcji od dziesięciu lat jest Społeczny Komitet Odnowy Cmentarza Parafialnego w Zamościu. W tym roku razem z nami kwestowali nasi przyjaciele Andrzej i Rafał Maśny, którzy podobnie jak my, w strojach historycznych poświęcili swój czas by wziąć udział w tak szczytnym przedsięwzięciu. 

Ja podczas kwesty - fot. Turystyka z Pasją

W zbiórkę corocznie włączają się przedstawiciele samorządów, mediów, stowarzyszeń placówek kulturalnych, harcerze, artyści, nauczyciele, uczniowie, znane osobistości Zamościa. Dzięki akcji w latach ubiegłych udało się odnowić, a często uratować od całkowitego zniszczenia 28 zabytków cmentarnych pochodzących z XIX i XX wieku. Jak podaje Nowy Kurier Zamojski powołując się na dane pochodzące ze Sztabu akcji podczas tegorocznej kwesty udało się zebrać 18143zł i 10 groszy. Jest to nieco mniej a niżeli w latach poprzednich, jednak każdy grosz na ten szczytny cel się liczy i zostanie wykorzystany na odnowę zabytkowych nagrobków. Mam nadzieję, że w przyszłym roku będzie lepiej.  Już dziś mogę zadeklarować, że my jako Stowarzyszenie na pewno włączymy się w przyszłoroczną kwestę i dołożymy wszelkich starań, by ta kwota była tak jak w latach ubiegłych rekordowa. 

Obecny cmentarz parafialny w Zamościu został założony w latach 1810 – 1812 na gruncie (ponad 1 ha) należącym do przytułku dla ubogich. Był wielokrotnie powiększany (między innymi w latach 1918 i 1948). Obecnie obejmuje ok. 6,5 ha powierzchni z wyraźnym zarysem cmentarza z przed 1862 roku. W 1817 roku złożono tu szczątki z krypt zamojskich kościołów klasztornych. Na terenie cmentarza znajduje się neogotycka kaplica fundacji Józefa Czernickiego z 1917 roku, dom grabarza, oraz kaplica nagrobna rodziny Badzianów z początku XX wieku. Brakuje nagrobków z pierwszych lat istnienia cmentarza. Wiązało się to z ograniczeniami jakie nakładało sąsiedztwo zamojskiej twierdzy. Z przed jej kasaty zachowało się jedynie 7 nagrobków. Najstarsze z nich pochodzą z drugiej połowy XIX wieku.

Na cmentarzu, po za zasłużonymi dla Zamościa osobistościami spoczęli również: weterani powstania styczniowego, legioniści, polegli w powstaniu zamojskim z 1918 roku, w wojnie 1920, kampanii wrześniowej 1939, w ruchu oporu, powstaniu warszawskim, na frontach zachodnich i wielu innych. 

Na pewno wrócę jeszcze w swoich wpisach na blogu do tematyki cmentarnej, gdyż nekropolie są najlepszymi świadkami historii i przemijania. Są niejako łącznikiem pomiędzy przeszłością a teraźniejszością oraz wspaniałym świadectwem dla potomnych. Do naszych obowiązków należy dbać o nie, gdyż tak samo jak my zadbamy o groby naszych przodków, tak i potomni zadbają o nasze.

Źródła

Nowy Kurier Zamojski - "Podliczono dzisiejszą kwestę na "starym cmentarzu""

A. Kędziora - "Encyklopedia Miasta Zamościa" - Zamość 2012

A. Kędziora - "Zamość od A do Z" - Zamość 1991